Bakara (286)

Bakara 286: Allah bir kimseyi ancak gücünün yettigi seyle yükümlü kılar. Onun kazandıgı iyilik kendi yararına, kötülük de kendi zararınadır.
(Söyle diyerek dua ediniz): “Ey Rabbimiz! Unutur, ya da yanılırsak bizi sorumlu tutma! Ey Rabbimiz! Bize, bizden öncekilere
yükledigin gibi agır yük yükleme. Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmedigi seyleri yükleme! Bizi affet, bizi bagısla, bize acı! Sen
bizim Mevlâmızsın. Kâfirler topluluguna karsı bize yardım et.”

Kategoriler: 

Yorumlar

Allah Zikri (Lafza-i Celal Zikri), Gizli Zikir, Kalp Zikri, Virt (3)
Lafza-i Celal (Allah) zikri sırasında karşılaşılan en büyük sorunlardan birisi de gaflettir. Gaflet zikir sırasında insanlarla ilgili sorunları veya dünya meselelerini düşünmektir. Gafleti ortadan kaldırmanın yolu çok basittir: Allah huzurunda olma duygusu. Fakat bunu daimi kılmak ve korumak çok zordur. Bunun için şu iki noktaya hayatımızda dikkat etmek, daha doğrusu bu konularda nefis terbiyesi yapmak gerekir.

Birincisi, zikir sırasında insanlarla ilgili meseleleri düşünmemek kolay değildir. Bunu ortadan kaldırmak için daima nefsi herkesten küçük görmek gerekir. Nefsin büyüklük damarını kırdığımız zaman kimse ile bir meselemiz kalmaz. Bize yapılan her fenalığı nefsimize az görürüz. Zikir sırasında bunları düşünmek bile istemeyiz.

İkincisi, zikir sırasında dünya ile ilgili meseleleri düşünmemek zordur. Bunun için dünyaya değer vermemek gerekir. Dünya ile ilgili meseleler genellikle parada toplanır. Zekât ve sadakaya düşkün birisi dünyayı kalbinden çıkarmış demektir. Zekât ve sadaka nefsin dünyaya düşkünlüğünde belini kırar.

Bu iki konu tarikatların uzun yıllar alan çilelerinde, nefis terbiye metotlarında değişik şekillerde yer almıştır. Bunlar basit meseleler değildir.

Zikirde gafleti yok etmek için pratik bir çare olarak asla ihmal edilmemesi gereken şey, Allah’ın huzurunda olma duygusudur. Tabii aynı şey, namaz için de geçerlidir. Kişi gerek namazda gerekse zikirde Allah (c.c.) karşısında olduğu duygusunu kaybettiği zaman gaflete düşer. Bu durumda kıldığı namazlarda dünya meselelerini, kişilerle olan ilişkilerini düşündüğü gibi aynı şey zikir sırasında da geçerlidir. Yani sofinin kalbi ‘Allah’ demeye çalışır ama kafası dünya meşgaleleri ile insanlarla doludur. Dikkatini onlara vermiştir. İşte tam bu sırada iken hemen kendisini silkeleyip Allah (c.c.) huzurunda olduğu duygusuna sahip çıkıp bunu korumaya çalıştığında o dünyevi düşünceler, kişiler de kafasında uçar; zikir amacına uygun olarak çekilmeye başlar.

Kuşkusuz insan zikre koyulduğunda, hele bu Lafza-i Celal (Allah) zikri olduğunda şeytanlar derhal saldırıya geçeceklerdir. Şeytanların saldırıları vesvese yolu ile olmaktadır. Dinsel anlamda akla gelen kötü ve çirkin düşüncelere vesvese denir. Vesvese bilinçaltına yapılmaktadır. Kişi bunları sanki kendi düşüncesi imiş gibi algılar. Şeytanlar kalp ve letaiflere girebilmektedirler. Bu yüzden insanların duygu ve düşüncelerini takip edebildikleri gibi yine kalp ve letaifler yolu ile onu zikirden uzaklaştırmak için vesveseler (nabza uygun şerbet) vermektedirler. Şeytanlar kimin ne konuda zaafı olduğunu o kişiden daha iyi bilmektedirler. Şeytanlar en çok kompleksleri kullanırlar. Çünkü komplekslerde bastırılmış güçlü duygusal enerjiler (kişinin utandığı, ezildiği, sıkıldığı kimi yaşantı anıları ile birlikte) bulunur. Şeytanlar vesveselerde bunları günlük mesele ve kişilerle bağlantı haline getirerek zikrin gafletle çekilmesine neden olurlar. Kişi zikir sırasında bu vesvese dünyasında yaşamaya başlar. Onun için şeytanların bu hilelerinden hemen Allah’ın zatının huzurunda olduğu duygusu ile silkinmek ve kendine gelmek gerekir. Allah’ın zatının huzurunda olduğu duygusu bu tür kişisel zaafları ve şeytanların vesveselerini anında durdurur. Yok eder.

Fakat şeytanlar zorlu düşmanlardır. Sinsi sinsi yine yaklaşırlar. Zikirde olan sofinin zaaflarını ve komplekslerini kullanarak onu yine gaflete sürüklemeye çalışırlar. Onun zaaflarını ve komplekslerini günlük bazı hadiselerle ve şahıslarla alakalandırarak zikrini yine gaflet durumuna sokmaya gayret ederler. Şayet sofi Allah’ın huzurunda olma duygusunu yitirmezse ve korumaya çalışırsa şeytanların tüm çabaları boşa gidecektir.

Allah’ın zatının huzurunda olmayı duygusal bir durum olarak tasvir ettik. Zira Allah’ın zatı tasarlanamaz. Bu hadis-i şeriflerle de yasaklanmıştır. Allah (c.c.) varlıklara ait özellik ve niteliklerden uzaktır. Allah’ın zatı ile ilgili akla gelebilen her hayal, Allah’tan (c.c.) uzaklaşmadır, yanlış bir yola sapmadır. Böyle Allah’ın zatı ile ilgili akla gelen düşünceler ancak şeytanların vesveseleri sonucu oluşur. Kul bunlardan sorumlu değildir. Onun için takıntı yapamaya, suçluluk duygusu duymaya gerek yoktur. Ama hemen edep gereği Allah’ın zatı bunlardan tenzih edilmelidir (Subhanallah, Estağfirullah).

Gerek namaz kılarken gerekse zikir çekerken aslolan şey, Allah’ın zatının huzurunda olma duygusudur. Bu öyle yüce bir duygudur ki, insan kendi küçüklüğünü, alçaklığını derinden hissederek yüce Allah’ın (c.c.) karşısında edep ve haya duyguları içerisinde bulunur. Buna ihsan hali denir.

Tasavvuf ve tarikat yolunun amacı bu ihsan halini daima canlı tutmaktır.

İhsan adı üstünde bir lütuftur. Allah’ın (c.c.) kuluna verdiği büyük bir armağandır. Bu nasıl büyük bir lütuf ve armağan olmasın ki?.. Bu evrenin sonsuz büyüklüğü karşısında bir toz tanesi kadar küçük olan dünyamızda iman sahibi bir insan ibadetleri sırasında tüm bunları yaratan yüce Allah’ın (c.c.) huzurunda olma duygusu ile şereflenmektedir. Bu şerefe ihsan hali demek ne kadar da uygun düşmektedir!..

İhsan halini bu ümmete bizzat Allahu Zülcelal meleği Cebarail’i gönderek tarif ettirmiştir. Hadis mealen kısaca şöyledir:
Bir gün Peygamberimiz (s.a.s) mescitte oturuyor ve ashabıyla sohbet ediyordu. Bu sırada üstünde yolculuk yaptığına dair bir alamet olmayan, beyaz giysili ve siyah saçlı bir genç gelerek peygamberimizin (s.a.s) karşısına oturdu. Ona bazı sorular sormaya başladı. İslam nedir, iman nedir sorularından sonra ihsan nedir diye sordu. Peygamberimiz (s.a.s) ihsanı şöyle tarif etti: ‘İhsan, senin Allah’ı görüyormuşçasına ibadet etmendir. Zira sen Allah’ı görmezsen de O seni görmektedir.’

Demek ki ihsan, ibadetlerin kadrini yükselten büyük bir nimettir. Belki ibadetlere Allah rızasını koyan büyük bir iksirdir. İbadetler ihsan hali olmadığı zaman yoksullaşmakta, anlamlarını yitirmektedirler. İhsan hali bakırı altın yapan iksir gibi ibadetlerin suretlerini Allah rızası ile şereflendirmektedir.

Peygamberimizin (c.c.) ihsanı tarifi de dikkat celbedicidir. Bizim yaptığımız gibi ibadetler sırasında Allah karşısında olma duygusu diye tarif etmemiş, kulların Allah’ın zatını kafalarında canlandırmalarını engellemek için dikkati Allah’ın kullarını gözetlemesinde toplamıştır: ‘İhsan, senin Allah’ı görüyormuşçasına ibadet etmendir. Zira sen Allah’ı göremezsen de O seni görmektedir.’

Peygamberimizin bu ihsan tanımında murakabenin de yer aldığını belirtelim. Murakabe, kişinin Allah’ın gözetimi ve denetimi altında olduğunu düşünmesidir. Birici yazımızda murakabeye genişçe yer verdiğimiz için bunu açmayacağız.

Lafza-i Celal zikrini çekerken bu zikri çekemediğini veya başka bir şey zikrettiğini sanan kişi, Allah karşısında olma duygusu ile de büyük yararlar kazanır.

Lafza-i Celal zikri sırasında Allah karşısında tüm varlıkların zikir halinde olduğu; mikro âlemden makro âleme kadar her şeyin Allah’ı zikrettiği düşüncesi büyük kazanç getirir. Bunun dışındaki düşünceler, tefekkür grubuna girse de zikre zarar verirler.

Zikirde azami olarak şunlara dikkat etmek gerekir: Allah’ın zatı karşısında olma duygusu. Tespihi son derce hızlı çevirme, döndürme. Tespihin sesinin Allah diye zikrettiğini kabul etme. Tespihin sesi ile birlikte içeriden yükselen bir ritim ve uyumun da Allah diye zikrettiğini düşünme. Allah’ın rızası dışında başka bir gayenin bulunmaması.

Zikir sırasında telebbüsü (şeyhin kılığına bürünerek yapılan) rabıta çok faydalıdır. Arada sırada da olsa bunu yapmak gerekir. Her zaman yapana aşk olsun. Ama zikir sırasında normal rabıta kesinlikle yanlıştır. Zikir başlamadan önce ve zikirden sonra normal rabıta yapılabilir. Bu zikrin feyzini artırır.

Allah Lafza-i Celalini rızasına muvafık olarak zikretmeyi nasip eylesin. Âmin.
Muhsin İyi